Kruszarka szczękowa używa siły ściskającej, która łamie materiał na cząstki. Ten mechaniczny nacisk osiąga się za pośrednictwem zestawu pionowych szczęk, z których jedna jest stała i jest nazywana szczęką nieruchomą, a drugą jest szczęką wychylającą się, która przesuwa się do tyłu i do przodu (za pomocą mechanizmu krzywkowego). Objętość lub przestrzeń między dwoma szczękami nazywana jest komorą kruszenia. Bezwładność wymaganą do rozdrobnienia materiału dostarczają koła zamachowe, które poruszają się tworząc wał powodujący zamknięcie szczeliny.
Kruszarka szczękowa Extec C10
Kruszarki szczękowe to ciężkie maszyny, które muszą być solidnie zbudowane. Obudowa zewnętrzna zazwyczaj wykonana jest z żeliwa lub stali. Same szczęki wykonane są najszczęściej ze staliwa. Są one wyposażone w wymienne wkładki, które powstają na bazie stali manganowej lub twardego niklu.