Kruszarka to urządzenie umożliwiające zmniejszenie wielkich skał w kawałki kamieni, żwiru czy pyłu skalnego.
Kruszarki mogą być stosowane w celu zmniejszenia rozmiarów, zmiany formy materiałów odpadowych (aby łatwiej było je usunąć lub poddać recyklingowi) lub w celu zmniejszenia wielkości składowanych surowców (na przykład rudy skalnej). Proces kruszenia to proces przekazania siły przez mechaniczną przewagę za pośrednictwem materiałów wykonanych z cząsteczek, które dzięki połączeniu są bardziej wytrzymałe i odporne na większe odkształcenia w porównaniu z materiałem, który ulega zgnieceniu. Urządzenia przeznaczone do kruszenia trzymają materiał pomiędzy dwoma równoległymi lub stycznymi twardymi powierzchniami i stosują odpowiednią siłę, aby złączyć obie powierzchnie w celu wygenerowania wystarczającej ilości energii wewnątrz materiału.
Kruszarka szczękowa Terex Finlay J-1175
Operacje wydobywcze przy użyciu kruszarki powszechnie klasyfikowane są według stopnia rozdrobnienia materiału. Każda kruszarka jest zaprojektowana do pracy z określonym maksymalnym rozmiarem surowca i często wykonawcy wykorzystują przesiewacze, które sortują i kierują produkt do dalszego przetworzenia. Kruszarki stosowane są w celu zmniejszenia wielkości surowców na tyle, aby materiał mógł być dalej przetwarzany.
W trakcie pracy surowiec (różnych rozmiarów) jest dostarczany do leja kruszarki przez ładowarki lub koparki. Urządzenia mogą również posiadać regulowaną szybkość podajnika oraz odsiew wstępny, aby odprowadzić najmniejsze kawałki materiałów. Przekłada się to na poprawę wydajności urządzenia.
Poniższa tabela przedstawia typowe zastosowania kruszarek:
| Typ | Twardość | Ograniczenie ścierania | Zawartość wilgoci | Stopień redukcji | Główne zastosowanie |
| Kruszarka szczękowa | Miękkie do bardzo twardych | Nieograniczone | Suche do nieznacznie mokrych, nie lepiące się | 3/1 do 5/1 | Ciężkie górnictwo, wydobycie materiałów, piasek i żwir, recykling, |
| Kruszarka stożkowa | Średnio twarde do bardzo twardych | Ścieranie | Suche lub mokre, nie lepiące się | 3/1 do 5/1 | Wydobycie materiałów, piasek i żwir |
| Pozioma kruszarka udarowa | Miękkie do bardzo twardych | Nieznaczne ścieranie | Suche lub mokre, nie lepiące się | 10/1 do 25/1 | Wydobycie materiałów, piasek i żwir, recykling |
| Pionowa kruszarka udarowa (kowadło) | Średnio twarde do bardzo twardych | Nieznaczne ścieranie | Suche lub mokre, nie lepiące się | 6/1 do 8/1 | Piasek & żwir, recykling |
| Pionowa kruszarka udarowa (autogeniczna) | Miękkie do bardzo twardych | Nieograniczone | Suche lub mokre, nie lepiące się | 2/1 do 5/1 | Wydobycie materiałów, piasek i żwir |
| Łyżka krusząca | Miękkie do bardzo twardych | Nieograniczone | Suche lub mokre, nie lepiące się | 3/1 do 5/1 | Ciężkie górnictwo, wydobycie materiałów, piasek i żwir, recykling, |